Gescheurde binnenste knieband

Wat is een gescheurde binnenband van de knie?
De binnenband (mediale collaterale ligament) is één van de vier stabiliserende banden (ligamenten) van de knie. De binnenband bevindt zich aan de binnenzijde van de knie. De binnenband verbindt aan de binnenzijde van de knie het bovenbeen met het scheenbeen. Door zijn ligging zorgt de binnenband ervoor dat de knie niet naar binnen kan knikken, er geen x-been kan ontstaan. Daarnaast helpt de binnenband de voorste en achterste kruisband met het stabiliseren van draaibewegingen van het scheenbeen ten opzichte van het bovenbeen. Een opgerekte en ingescheurde binnenband is het meest voorkomende bandletsel van de knie (zie figuur 1). Een volledig afgescheurde binnenband komt minder vaak voor dan een oprekking of inscheuring, en is een ernstig letsel van de knie. Het gaat vaak gepaard met begeleidende letsels, van andere banden, de meniscus of het kraakbeen. Onderzoek door een gespecialiseerde orthopedisch chirurg, een kniespecialist, is gewenst. 

Figuur 1. Gescheurde binnenband knie

Wat zijn de oorzaken van een gescheurde binnenste knieband?
Wanneer uw binnenste knieband gescheurd is, is dit meestal het gevolg van een ongeval of van sportletsel. De binnenband van de knie kan oprekken, inscheuren of afscheuren wanneer er een te grote kracht tegen de buitenzijde van de knie werkt. Ook wanneer de knie een geforceerde draaibeweging maakt, waarbij ook een kracht naar binnen toe optreedt (x-been) kan binnenband letsel optreden. Vooral bij sporten met veel kap- , draai- en sprongbewegingen en bij contactsporten lopen beoefenaars risico op een binnenband letsel. Een opgerekte binnenband herstelt vaak spontaan en binnen twee weken. Het is van belang dat een ingescheurde of doorgescheurde binnenband snel wordt herkend. In een vroeg stadium kan het makkelijker worden behandeld.

Klachten en symptomen

In welke levensfase komt het voor?
Een gescheurde binnenband van de knie kan in elke levensfase voorkomen of ontstaan. Vooral bij sporten met veel kap- , draai- en sprongbewegingen en bij contactsporten lopen beoefenaars risico op een binnenband letsel.

Welke klachten en symptomen kan iemand hebben?
Patiënten ervaren vaak pijn aan de binnenzijde van de knie. Bij een volledig afgescheurde binnenband van de knie is de pijn bij het ontstaan vaak heftig, maar is pijn nadien afwezig. Dat komt omdat er geen structuur meer aanwezig is die op spanning kan komen en daardoor pijn doet, in tegenstelling tot de situatie bij een opgerekte of ingescheurde binnenband van de knie. Daarnaast zwelt de knie vaak op in de eerste uren na het ontstaan van het letsel. Lopen is voor de meeste patiënten lastig in de acute fase, maar niet onmogelijk. Nadien ontstaan bij een ingescheurde of doorgescheurde binnenband van de knie een gevoel van instabiliteit.

Ook interessant om te lezen zijn de klachten en symptomen van een gescheurde buitenste knieband.

Diagnose en onderzoek

Hoe en door wie wordt de diagnose gesteld?
De orthopedisch chirurg vraagt u naar de aard van het letsel dat u heeft gehad en de huidige klachten. Ook voert hij een aantal specifieke testen uit tijdens het lichamelijke onderzoek, waaronder stabiliteitstesten van de ligamenten. Röntgenfoto’s kunnen de eventuele aanwezigheid van botbreuken uitsluiten. Daarnaast kan men op een röntgenfoto zien of er aanwijzingen zijn voor kraakbeenslijtage. Meestal is deze combinatie voldoende om een diagnose te kunnen stellen.
De ernst van het letsel wordt als volgt gegradeerd:

Graad 1
Opgerekte binnenband;

• geen speling bij zowel 20 graden gebogen knie als bij gestrekte knie;
• wel pijn bij het oprekken.
   

Graad 2
Ingescheurde binnenband; bij 80% van de patiënten treedt ook een voorste kruisband letsel op;

• wel speling bij 20 graden gebogen knie maar geen speling bij gestrekte knie;
• de binnenband geeft ondanks de speling nog wel weerstand;
• er is pijn bij het oprekken.

Graad 3
Doorgescheurde binnenband; bij 80% van de patiënten treedt ook een voorste kruisband letsel op;

• speling bij zowel 20 graden gebogen knie en gestrekte knie;
• de binnenband geeft geen of nauwelijks weerstand;
• er is geen of nauwelijks pijn bij het oprekken.

Welke onderzoeken worden gedaan?
Een MRI-scan is zelden noodzakelijk om een diagnose van een binnenband letsel op zichzelf te kunnen stellen. Bij een graad 2 binnenbandletsel en zeker bij een graad 3 binnenbandletsel wordt wel een MRI-scan verricht om de letsels van de andere structuren zoals de ligamenten, de meniscus en het kraakbeen op te sporen. Ook wordt op de MRI-scan de plaats van de scheur en de ligging van het afgescheurde gedeelte van de binnenband beoordeeld. Dat heeft consequenties voor de verdere behandeling.

De behandeling van knieband letsels is een speerpunt van OCON Sportmedische kliniek. De kniespecialisten die de voorste kruisband reconstructie verrichten werken volgens de nieuwste inzichten en verrichten een ruim aantal reconstructies per jaar.

Niet-operatieve (conservatieve) behandeling

Een letsel van de binnenste knieband heeft een goede prognose: bij een groot deel van de patiënten treedt goede genezing op zonder dat een operatie verricht hoeft te worden.

Opgerekt
Als de binnenste knieband is opgerekt maar niet is ingescheurd of doorgescheurd is doorgaans geen behandeling noodzakelijk. Begeleiding door een sportfysiotherapeut valt te overwegen om sneller terug te keren op het oude sportieve activiteitenniveau. Genezing duurt meestal 2 weken. 

Ingescheurd
Wanneer de binnenste knieband is ingescheurd maar niet is afgescheurd dient de behandeling te bestaan uit een brace en uit begeleiding door een sportfysiotherapeut. De brace geeft zijwaartse steun terwijl deze wel normale buiging en strekking van de knie toestaat. De sportfysiotherapeut zorgt ervoor dat de zwelling in het gewricht sneller verdwijnt, dat de mobiliteit van het gewricht sneller terugkeert, dat de knie niet stijf wordt, dat het looppatroon normaal wordt en dat de spierkracht op niveau blijft of op niveau wordt gebracht. Dat duurt meestal 6 weken.

Afgescheurd
Wanneer de binnenste knieband is afgescheurd is de behandeling in principe hetzelfde als wanneer hij is ingescheurd. Er bestaat een iets grotere kans dat de binnenste knieband op deze manier geneest met enige restspeling. Het opereren van een afgescheurde binnenste knieband in de acute fase geeft een grotere kans op stijfheid na de operatie, terwijl de niet operatieve behandeling vrijwel altijd een goed resultaat geeft. Alleen in specifieke gevallen heeft het opereren in de acute fase een meerwaarde.

Operatieve behandeling

Voor de operatie
U krijgt een consult bij de sportfysiotherapeut van onze sportmedische kliniek, OCON-Sport. Hij verricht een aantal metingen, stelt een oefenprogramma met u op ter voorbereiding op de operatie en neemt de revalidatie na de operatie met u door. Ook adviseert en begeleidt hij u in de keuze van een behandelend sportfysiotherapeut bij u in de buurt. Indien u al een behandelend fysiotherapeut hebt zal de behandeling aan hem/haar worden overgedragen.

Anesthesie
Voordat u geopereerd kunt worden hebt u een afspraak bij de anesthesist. Hier wordt uw gezondheidstoestand beoordeeld en wordt met u afgesproken welk type verdoving u krijgt tijdens de operatie: algehele narcose of een ruggenprik.

Tijdens de operatie
Alleen in specifieke gevallen is het noodzakelijk een afgescheurde binnenste knieband in de acute fase te opereren. Denk hierbij aan gevallen waarbij er aan het uiteinde van de afgescheurde binnenste knieband nog een botstuk zit dat kan worden gefixeerd op de oorspronkelijke plaats. Of als het uiteinde van de afgescheurde binnenste knieband tussen het gewricht is komen te liggen. Hij zal dan niet spontaan genezen, de operatie aan de binnenste knieband wordt ook wel een mediale band reconstructie genoemd. Wanneer er na een niet-operatieve behandeling instabiliteitsklachten blijven bestaan dan is een operatie alsnog noodzakelijk. De binnenste knieband zal dan worden nagebootst (reconstructie) met een lichaamseigen pees. Indien er begeleidende schade van de voorste kruisband aanwezig is zal daarvoor in tweede instantie, na de genezing van de binnenste knieband, een voorste kruisband reconstructie moeten worden verricht. Indien de binnenste knieband geneest met te veel restspeling dan moet tegelijkertijd met de voorste kruisband reconstructie een binnenste knieband reconstructie worden verricht. Wanneer dit niet gebeurt dan komt er te veel spanning op de voorste kruisband reconstructie te staan. Het opereren van een afgescheurde voorste kruisband in de acute fase geeft een grotere kans op stijfheid na de operatie dan een latere operatie.

Hechtingen
De wond wordt altijd gehecht met oplosbare hechtingen; soms zullen er ook hechtpleisters op de huid worden geplakt. Na tien dagen mag u deze hechtpleisters zelf verwijderen.

Na de operatie
Opnameduur
U blijft in principe 1 nacht in het ziekenhuis, de opname is op de dag van de operatie.
 

Complicaties
Ondanks alle zorg die aan de operatie besteed wordt, kunnen er soms toch complicaties optreden. Algemene complicatierisico’s bestaan onder andere uit een nabloeding, een wondinfectie, een trombosebeen of zenuwuitval. De timing van een operatie aan de binnenste knieband is van groot belang om (blijvende) stijfheid te voorkomen: de knie moet genoeg tot rust zijn gekomen. Na het letsel moet de knie ongeveer 3 tot 6 weken rusten. Ook kan een binnenste knieband opnieuw scheuren, bijvoorbeeld door een nieuw letsel of doordat hij niet goed vastgroeit in het bot. Gelukkig komen de beschreven complicaties niet vaak voor.

Contact opnemen
Neem contact op met uw behandelend arts indien;

• de hele knie abnormaal dik wordt en/of meer pijn gaat doen;
• u niet meer op het been kunt staan, terwijl dit eerder goed mogelijk was;
• u koorts heeft boven 38,5 graden Celsius;
• uw kuit dik, warm, rood en pijnlijk is (dat kan wijzen op een trombosebeen);
• u het vanwege andere redenen niet vertrouwt.

In het ziekenhuis
U krijgt van onze sportfysiotherapeuten de eerste instructies;

• hoe moet u lopen met krukken;
• hoe moet u uw knie buigen en strekken;
• welke specifieke oefeningen moet u doen.

Naar huis
U wordt vanaf dat moment verder begeleid door uw eigen sportfysiotherapeut. Start op dag 2 na de operatie met de revalidatie bij uw eigen sportfysiotherapeut. Maak hierover zelf al vóór de operatie afspraken. 

Revalidatie
De revalidatie vindt plaats onder begeleiding van de sportfysiotherapeut. Wij adviseren u gebruik te maken van een fysiotherapeut die gespecialiseerd is in de revalidatie na een voorste kruisband reconstructie. Houd rekening met een revalidatieperiode van gemiddeld negen maanden. Het revalidatieprotocol gaat niet uit van tijd maar van kwaliteit: u doorloopt een aantal stappen en mag van de ene stap naar de andere stap indien u aan vooraf bepaalde voorwaarden voldoet. De ene patiënt doorloopt het revalidatieprotocol sneller dan de andere.

U krijgt een brace die u voor de duur van 3 maanden dient te dragen. De eerste zes weken staat de brace vast in strekstand en dient u de brace continu te dragen. Na zes weken wordt de brace open gezet, u kunt uw knie dan vrij bewegen. U mag direct na de operatie met het hele gewicht op de geopereerde knie belasten, de eerste zes weken ondersteund door een tweetal krukken. Daarna mogen de krukken weg zodra de knie volledig kan strekken en het looppatroon en de spierkracht zich normaliseren. 

Medicatie
Indien u pijn ervaart kunt u pijnstillers gebruiken. Het gebruik van ontstekingsremmende pijnstillens (NSAID’s) dient te worden voorkomen omdat hierdoor de ingroei van de pees in het bot mogelijk negatief wordt beïnvloed.

Als er na de operatie problemen met de pijnstilling zijn, dan kunt u de eerste twee weken na de ingreep direct contact met ons opnemen. Is het langer dan twee weken geleden, neem dan contact op met uw huisarts. 

Controle
U komt 6 weken, 6 maanden en 11 maanden na de operatie ter controle op de polikliniek.

Meten van uw resultaten
Voor de operatie en op gezette tijden na de operatie vult u een vragenlijst in en voert u samen met onze sportfysiotherapeut een aantal testen uit. Dit is om goed bij te kunnen houden welke vorderingen u maakt tijdens de revalidatie. Het invullen van de vragenlijst kan thuis of samen met onze sportfysiotherapeut worden gedaan. Het afnemen van de testen gebeurt tijdens de poliklinische controles door onze sportfysiotherapeut.