Hamer-, klauw-, mallet teen

Een hamerteen en klauwteen betekenen een gebogen teen, de teen staat in een gedwongen buigstand. In de onderstaande illustratie is het verschil weergegeven tussen een hamerteen, een klauwteen en een mallet teen. Zoals te zien is betekent elk van deze teenstanden dat er een kromme teen is, maar bij elk type is de kromme vorm verschillend. Hoewel deze aandoeningen in de volksmond vaak allemaal ‘hamerteen’ genoemd worden gaat het om verschillende aandoeningen. Bij een hamerteen is het eerste gewricht in het kootje gebogen. Bij klauwtenen is niet alleen het eerste gewricht in de teen gebogen, maar ook het tweede gewricht. Daarnaast is er bij een klauwteen vaak sprake van een overstrekking in het gewricht tussen het middenvoetsbeentje en het eerste kootje. Bij een mallet teen is alleen het laatste kootje gebogen.

Afbeelding: van boven naar beneden afgebeeld zijn 3 teenstanden die voor het gemak als “hamertenen” kunnen worden beschouwd, namelijk een hamerteen, een klauwteen en een mallet teen.

Er zijn twee soorten hamertenen die van elkaar verschillen in flexibiliteit:

Rigide hamertenen

Rigide hamertenen zijn stijf. De tenen zijn niet recht te maken, zelfs niet wanneer men probeert de tenen met de vingers recht te buigen. Deze vorm van hamertenen is pijnlijk en kan invloed hebben op de mobiliteit van mensen.

Flexibele hamertenen

Flexibele hamertenen zijn buigbaar, dat wil zeggen dat men de tenen met de vingers recht kan maken. Deze vorm van hamertenen is doorgaans minder pijnlijk dan rigide hamertenen en heeft minder invloed op de mobiliteit van mensen.

Er is geen duidelijke oorzaak aan te wijzen voor het ontstaan van hamertenen of klauwtenen. Er zijn in het lichaam altijd twee soorten spieren: spieren die ervoor zorgen dat je je ledematen kunt strekken en spieren die ervoor zorgen dat je je ledematen kunt buigen. Deze spieren zijn in evenwicht. Bij hamertenen of klauwtenen is dit evenwicht verstoord, waardoor de tenen overmatig buigen. Het evenwicht kan verstoord worden doordat de functie van de kleine voetspiertjes uitvalt. Enkele oorzaken van het uitvallen van deze functie kunnen zijn:

Naast het uitvallen van de functie van de kleine voetspiertjes kan een hallux valgus een oorzaak zijn van hamertenen. Bij een hallux valgus buigt de grote teen overmatig richting de andere tenen. De tweede teen kan hierdoor omhoog geduwd worden, waardoor een hamerteen kan ontstaan.

Een hamerteen kan op elke leeftijd voorkomen, maar wordt vaker gezien bij oudere mensen. Hamertenen komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, dit kan komen doordat vrouwen vaker nauwe schoenen dragen. Het dragen van nauwe schoenen is geen oorzaak van hamertenen, maar kunnen wel bijdragen aan het ontstaan ervan.

Hamertenen kunnen gepaard gaan met pijn, maar hamertenen kunnen ook zonder klachten bestaan. Doordat de tenen scheef staan is het dragen van schoenen vaak pijnlijk, dit komt doordat de hamertenen tegen de binnenkant van de schoenen drukken. Deze wrijving kan tevens pijnlijke likdoorns veroorzaken.

DHamertenen, klauwtenen en mallet tenen zijn tenen die scheef staan, dit is duidelijk zichtbaar en wordt door de orthopedisch chirurg makkelijk herkend. Uiteraard stelt de orthopedisch chirurg gerichte vragen om een zo duidelijk mogelijk ziektebeeld te krijgen en een zo goed mogelijke diagnose te kunnen stellen.

De diagnose hamerteen wordt gesteld naar aanleiding van lichamelijk onderzoek; een hamerteen is duidelijk herkenbaar. Röntgenfoto’s worden dan ook niet gebruikt om deze diagnose te stellen. Eventueel kan een orthopedisch chirurg röntgenfoto’s maken om ander letsel van de teen, zoals bijvoorbeeld botbreuken, uit te sluiten.