Aandoening Wat is schouderinstabiliteit? Bij schouderinstabiliteit is er een te grote beweeglijkheid van de schouder, deze gaat dan regelmatig (bijna) uit de kom. Dit wordt ook wel een schouder (sub) luxatie genoemd.
Wat zijn de oorzaken van schouderinstabiliteit? Het uit de kom gaan van de schouder wordt vaak veroorzaakt door een val of een ongeluk. Het gewrichtskapsel en de banden kunnen bij een val of ongeluk scheuren en te lang worden. Wanneer banden uitrekken zijn ze te los geworden en bieden ze niet genoeg stevigheid meer. De kraakbeenrand rondom de kom van de schouder (labrum) is vaak ook losgescheurd. Het labrum zorgt ervoor dat de kop ten opzichte van de kom mooi blijft staan. Na een val of ongeluk is dit verstoord. Wanneer de instabiele schouder wordt veroorzaakt door een scheur in de kraakbeenrand onder het midden van de kom dan heet dit een Bankart laesie (zie afbeeldingen hieronder).
Ook de spieren spelen een belangrijke rol bij de stabiliteit van de schouder. Wanneer de arm niet gebruikt wordt, worden de spieren in de arm niet gebruikt. De spierkracht neemt hierdoor af. De stabiliteit van het gewricht kan hierdoor (blijvend) verstoord raken, waardoor de kans dat de schouder opnieuw uit de kom raakt groter wordt. Sommige mensen hebben vanaf de geboorte aanleg voor slappe banden en kapsels, hierdoor is er steeds speling in het gewricht wat de kans op een schouder uit de kom vergroot. Daarnaast lopen mensen met aandoeningen zoals het Ehlers Danlos syndroom een groter risico op een instabiele schouder. Het syndroom van Ehlers Danlos is een aandoening van het bindweefsel. Het bindweefsel speelt een belangrijke rol bij de stevigheid van gewrichten, een aantasting van het bindweefsel tast de stevigheid van de gewrichten aan. Ook mensen die hypermobiel zijn lopen een groter risico op een instabiele schouder. Bij hypermobiele mensen hebben de gewrichtsbanden en het gewrichtskapsel meer elasticiteit. Hierdoor kan de schouder makkelijker uit de kom schieten.
Klachten en symptomen In welke levensfase komt het voor? Schouderinstabiliteit komt vooral voor bij jongere mensen, omdat deze bijna altijd wordt veroorzaakt door een ongelukkige beweging of val. Bij mensen van middelbare of oudere leeftijd komt schouderinstabiliteit ook voor. In deze levensfases scheuren echter vaker de pezen (cuffscheur) dan het labrum en de banden. Een instabiele schouder kan het gevolg zijn.
Welke klachten en symptomen kan iemand hebben? Chronische instabiliteit zorgt voor verschillende klachten en symptomen. Een vaak voorkomende (sub)luxatie (schouder uit de kom) is er daar één van. Bij een subluxatie verschuift de schouder in bepaalde posities en kan de schouder los aanvoelen. Een subluxatie gebeurt vaak wanneer de hand boven het hoofd wordt gehouden, zoals bijvoorbeeld bij gooien. Het geeft een acute pijn, alsof er iets verschuift in de schouder. Wanneer de schouder uit de kom is geweest kan de schouder zó los worden dat er steeds vaker luxaties optreden. Dit kan een probleem worden, vooral als de schouder niet vanzelf terug in de kom schiet en men telkens naar de spoedeisende hulp moet. Een schouderluxatie is heel duidelijk merkbaar. Het is direct erg pijnlijk en de schouder ziet er abnormaal uit. Elke schouderbeweging is pijnlijk.
Diagnose en onderzoek Hoe en door wie wordt de diagnose gesteld? Patiënten met schouderklachten worden gezien op ons schouderspreekuur. Om uw klachten goed in beeld te brengen, vragen wij u vooraf digitaal 2 vragenlijsten in te vullen. De ingevulde vragenlijsten worden aan uw dossier toegevoegd. Het is daarom van belang dat u de lijst zo goed en compleet mogelijk invult. Indien u niet de mogelijkheid hebt de vragenlijsten digitaal in te vullen, is er een mogelijkheid deze schriftelijk in te vullen.
Op de dag van het polibezoek zal er eerst een röntgenfoto van de aangedane schouder worden gemaakt, tenzij deze recent al gemaakt is. Vervolgens wordt u eerst gezien door één van onze schouderfysiotherapeuten, die een masteropleiding in manuele- en/of sportfysiotherapie gevolgd hebben. Deze heeft een eerste gesprek met u, verricht een lichamelijk onderzoek en maakt een echografie van de schouder. Daarna komt de orthopedisch chirurg bij u en wordt alles op een rijtje gezet om tot een goede diagnose en behandelplan te komen. De twee afspraken samen duren ongeveer 30 - 45 minuten. We hopen u zo in één bezoek een diagnose en een behandelplan te kunnen bieden.
Welke onderzoeken worden gedaan? Er worden röntgenfoto’s van de schouder gemaakt. Deze foto’s helpen om vast te stellen of er door de luxaties schade aan de kop of kom van de schouder is ontstaan. Op de röntgenfoto’s is vaak een ‘deuk’ in de kop van de bovenarm te zien (Hill Sachs defect). Soms is er een losliggend botfragment voor de kom (zie afbeelding 2: ossale Bankart lesie) of botverlies aan de schouderkom zichtbaar.
Wanneer een operatie nodig is, wordt vooraf een CT scan gemaakt om de mate van botverlies van kop of kom te bepalen. Het botverlies bepaalt namelijk voor een groot deel of er een Bankart repair of een Latarjet wordt voorgesteld. In sommige gevallen zal er een MRI-scan (met een injectie met contrastvloeistof) worden afgesproken om het kapsel en het labrum (bindweefsel) goed te kunnen beoordelen. Dit gebeurt in vergelijking met vroeger veel minder, toen het een “standaard” onderzoek was.
Een enkele keer kan het nodig zijn om eerst een (arthroscopie) kijkoperatie van de schouder onder narcose uit te voeren, om zo een goede diagnose te kunnen stellen.
