Achillespeesontsteking

Aandoening

Wat is een achillespeesontsteking?
De pees die de kuitspieren aan het hielbeen bevestigt wordt de achillespees genoemd. Op deze pees komen bij het lopen en sporten enorme krachten te staan. De achillespees is dan ook de grootste pees in het menselijk lichaam. De pees kan gaan ontsteken, dit wordt ook wel tendinopathie, tendinose of tendinitis genoemd. De ontsteking bevindt zich vaak enkele centimeters boven de aanhechting op het hielbeen. Een ontsteking ter plaatse van de aanhechting van de pees komt ook regelmatig voor.

Wat zijn de oorzaken van achillespeesontsteking?
Achillespeesontsteking ontstaat bijna altijd door overbelasting. Een ontstoken achillespees ontstaat vaak bij sporters, waarbij sprake is van een chronische belasting van de achillespees. Hardlopers, vooral lange afstandslopers, hebben niet zelden last van deze aandoening. Ook na een blessure in de enkelgewrichten kan een achillespeesontsteking ontstaan. Naast overbelasting zijn er andere factoren die een rol spelen bij het ontstaan van een ontsteking van de achillespees:

veranderingen of veroudering van het peesweefsel
standsafwijking van de enkel en voet
relatief korte kuitspieren
diabetes
overgewicht

Klachten en symptomen

In welke levensfase komt het voor?
Achillespeesontsteking komt vooral voor bij sporters. Daarnaast komt het frequent voor op middelbare leeftijd bij mensen met overgewicht.

Welke klachten en symptomen kan iemand hebben?
Een achillespeesontsteking hoeft niet altijd gepaard te gaan met hevige pijnen. Vaak beginnen de klachten met een stijf gevoel in de voeten rondom de achillespees. Daarnaast ervaart men wat pijn na het sporten, deze pijn kan aanvoelen alsof de voet ontstoken is. Meestal is een behandeling van deze klachten niet nodig. De klachten verdwijnen vaak vanzelf na rust. Patiënten waarbij de klachten niet verdwijnen moeten een arts raadplegen, want patiënten die lang doorlopen met deze aandoening lopen het risico op een chronische achillespeesontsteking.
Meestal ervaart men geleidelijk steeds meer klachten. Uiteindelijk kan de achillespeesontsteking zo ver vorderen dat er zelfs bij normaal wandelen en andere dagelijkse bewegingen klachten zijn. Er kan zelfs een zwelling optreden bij een ernstige vorm van achillespeesontsteking.

Diagnose en onderzoek

Hoe en door wie wordt de diagnose gesteld?
De orthopedisch chirurg zal u vragen naar de aard van uw klachten en hoe ze zijn ontstaan. Vragen als: ‘Hebt u eerder een blessure, zoals bijvoorbeeld een slijmbeursontsteking, rondom uw achillespees gehad?’ en ‘Hebt u eerder een ontsteking in uw voet gehad?’ zullen aan de orde komen. Naast deze anamnese is lichamelijk onderzoek belangrijk. De orthopedisch chirurg zal uw enkelfunctie controleren (hierbij worden onder andere de gewrichten in de enkel gecontroleerd), daarnaast wordt gekeken of er sprake is van zwelling van de pees.

Welke onderzoeken worden gedaan?
Vaak wordt de diagnose gesteld op basis van de anamnese en het lichamelijke onderzoek. Een röntgenfoto wordt meestal niet gemaakt, omdat het weefsel van de achillespees op een röntgenfoto niet zichtbaar is. Bij twijfel over de aandoening kan een MRI-scan of een echografie meer duidelijkheid geven.

Behandeling

Niet-operatieve (conservatieve) behandeling

Rust
Aangezien het ontstaan van de klachten vaak samenhangt met overbelasting is de eerste stap in de behandeling van een achillespeesontsteking rust. Het staken van de activiteiten (met name hardlopen, springen etc.). Hiermee nemen de klachten vaak snel af. Het is belangrijk de activiteiten geleidelijk weer op te pakken nadat de achillespees geheel tot rust is gekomen.

Ontstekingsremmende medicatie (NSAID’s)
Als de klachten van een achillespees ontsteking niet spontaan tot rust komen kan het effectief zijn om in de eerste, actieve, fase (zwelling, lokaal warmer gebied met enige roodheid) een ontstekingsremmer te gebruiken. Dit geeft over het algemeen vermindering van klachten. Een onstekingsremmer wordt over het algemeen voor de duur van 6 weken voorgeschreven.

Fysiotherapie
Fysiotherapie is zeer belangrijk bij chronische achillespeesproblemen. Er zal een speciaal programma met als doel het oprekken van de achillespees en krachtsverbetering worden voorgeschreven. Uw fysiotherapeut kan u instructies geven zodat u deze oefeningen ook thuis kan doen.

Nachtspalken
Een nachtspalk trekt de voorvoet omhoog terwijl u slaapt. Hiermee wordt de pees continu gerekt. Als actief oefenen (onder begeleiding van een FT) onvoldoende verbetering geeft kan een nachtspalk worden toegevoegd aan de behandeling.

Shockwave-therapie
Shockwave-therapie kan een succesvolle behandeling voor chronische achillespeesproblemen zijn. De procedure vereist geen anesthesie (verdoving/narcose). In meerdere sessies worden ‘trillingen’ gericht op het aangedane gebied, tijdens deze trillingen wordt de voet in verschillende richtingen bewogen. Shockwave-therapie draagt tevens bij aan de genezing van de zachte weefsels doordat de bloeddoorstroming door de trillingen bevorderd wordt.

Aangepast schoeisel
Een kleine hakverhoging in de schoen kan stress verminderen door speling te creëren tussen de kuitspier en de achillespees. Hierbij is het belangrijk dat ook in de andere schoen een zelfde verhoging geplaatst wordt om te voorkomen dat een (kunstmatig) beenlengte verschil ontstaat.

Operatieve behandeling

Bij een achillespeesontsteking is een operatieve behandeling voor de meeste patiënten niet noodzakelijk. Er zijn echter uitzonderingen waarbij de volgende operatieve behandelingen uitgevoerd kunnen worden.

Scopische release van de achillespees
Voor de operatie

Anesthesie
De operatie kan worden uitgevoerd na toediening van een ruggenprik of onder algehele narcose. De keuze voor de vorm van anesthesie wordt voor de opname op de pre-operatieve polikliniek door de anesthesioloog met u besproken.

Tijdens de operatie

Wat houdt de operatieve behandeling in?
Een scopische release van de achillespees is een kijkoperatie waarbij de ruimte tussen de peesschede en de pees wordt hersteld. Deze ruimte is door de chronische ontsteking verkleefd geraakt waardoor de pees niet meer vrij kan bewegen. Door middel van twee kleine steekincisies wordt een camera en een shaver (hapzuigertje) ingebracht. De verklevingen worden verwijderd zodat de achillespees weer vrij kan bewegen. Een dergelijke operatie is alleen aangewezen indien er tenminste 6 maanden klachten bestaan en diverse niet-operatieve behandelingen niet succesvol zijn gebleken.

Wat zijn de voordelen van deze operatieve behandeling voor de patiënt?
De voordelen van deze operatie zijn dat er slechts twee incisies van ongeveer 1 centimeter nodig zijn. Daarnaast is de kans op complicaties zeer klein. Tevens kan direct na de operatie worden belast op de voet en kan na enkele dagen oefentherapie worden gestart.

Hechtingen
In vrijwel alle gevallen wordt gebruik gemaakt van oplosbare hechtingen. 6 weken na de operatie komt u voor controle terug op de polikliniek.

Na de operatie

Als de operatie is beëindigd wordt er een drukverband om de enkel aangelegd. Vervolgens gaat u terug naar de uitslaapkamer. Nadat u instructies heeft gekregen van de verpleegkundige kunt u het ziekenhuis verlaten.

Opnameduur
Deze behandeling vindt over het algemeen plaats in dagbehandeling.

Mobiliteit
Na de operatie mag u in de meeste gevallen de voet en enkel direct weer volledig belasten. Hele zware belasting van de enkel moet u in eerste instantie zien te voorkomen. Het is belangrijk dat u elke dag oefeningen doet met uw voet, u krijgt hiervoor een verwijzing mee voor fysiotherapie. Het is de bedoeling u hier in de eerste week na de operatie weer mee begint. Wanneer de zwelling en de pijn hierbij toenemen dan zult u het rustiger aan moeten doen.

Complicaties

Uiteraard wordt er steriel gewerkt om infecties te voorkomen. De kans op een infectie blijft echter altijd aanwezig. Daarnaast is er kans op gevoelsstoornissen van de huid rond de steekgaatjes. Vaak verbeteren deze gevoelsstoornissen in de loop van de tijd.

Open release en debridement van de achillespees
Voor de operatie

Wat houdt de operatieve behandeling in?
Bij een open release en debridement van de achillespees wordt doormiddel van een incisie over de achillespees de achillespees vrij gelegd. De verklevingen met de peesschede worden losgemaakt en eventuele aanwezige tendinose ( slecht doorbloed/ littekenweefsel) kan uit de pees worden gesneden. Hierna worden de peesschede en de huid weer gehecht. In uitzonderlijke gevallen wordt de pees doorgenomen om het zieke gedeelte goed te kunnen verwijderen, de uiteinden van de pees worden daarna weer aan elkaar gehecht. Een dergelijke operatie is alleen aangewezen indien er tenminste 6 maanden klachten bestaan en diverse niet operatieve behandelingen niet succesvol zijn gebleken.

Hechtingen
Er wordt over het algemeen gebruik gemaakt van niet-oplosbare huidhechtingen. De hechtingen worden 2 weken na de operatie op de gipskamer verwijderd.

Na de operatie
Na de operatie wordt een onderbeengips aangelegd. Dit blijft tenminste 2 weken zitten. Het gips beschermt de pees en is goed voor de wondgenezing. Afhankelijk van de uitgebreidheid van de operatie kan de gipsduur worden verlengt tot 6 weken. De eerste 2 weken kan u de voet/enkel niet belasten.

Opnameduur
Deze behandeling vindt over het algemeen plaats in dagbehandeling.

Complicaties

Uiteraard wordt er steriel gewerkt om infecties te voorkomen. De kans op een infectie blijft echter altijd aanwezig. Het risico op een wondinfectie is vergroot bij diabetici en wordt tevens vergroot door roken. Dit kan een reden zijn om in aanwezigheid van dergelijke risicofactoren niet voor deze ingreep te kiezen. Naast een infectie kan littekenweefsel voor problemen zorgen en bestaat er een ligt verhoogde kans op het scheuren van de achillespees (achillespeesruptuur).

Contact opnemen
In de volgende gevallen moet u contact opnemen:

wanneer u een bloeding hebt die niet stopt nadat u er 10 minuten stevig tegenaan heeft gedrukt;
wanneer u heftige pijn hebt die niet goed reageert op de pijnmedicatie;
wanneer een infectie van de wond zich uit in roodheid, zwelling, pijn en eventueel pus;
wanneer er sprake is van een abnormale zwelling of koorts.

U kunt hiervoor tijdens kantooruren bellen met het secretariaat van OCON, telefoonnummer: 088 – 708 3370.
Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de verpleegafdeling van OCON, telefoonnummer: 088 - 708 5560.

Nabehandeling

Scopische release van de achillespees

In het ziekenhuis
Na de operatie wordt er een drukverband om de voet aangelegd. Dit verband laat u 48 uur zitten.

Pijnstilling
Indien u pijn ervaart kunt u pijnstillers gebruiken. U krijgt een recept met pijnstilling mee, u kunt deze medicatie bij uw apotheek ophalen.

Poliklinische controle
Na zes weken komt u op de polikliniek voor controle bij de orthopedisch chirurg.

Revalidatie en Fysiotherapie
Na 2 dagen mag het drukverband om de enkel worden verwijderd. U mag de voet direct na de operatie geleidelijk weer gaan belasten. U dient de voet veel hoog te leggen om zwelling te voorkomen. Daarnaast dient u de enkel regelmatig te bewegen om stijfheid te voorkomen.

Fysiotherapie
Fysiotherapie wordt voorgeschreven, u dient hier binnen een week na de operatie mee te starten. De oefeningen bestaan uit bewegingsoefeningen en rekoefeningen.

Open release en debridement van de achillespees

In het ziekenhuis
Na de operatie wordt een onderbeengips aangelegd. U krijgt van onze fysiotherapeuten instructies hoe u met krukken moet lopen. U mag de voet/enkel de eerste 2 weken niet belasten.

Pijnstilling en antitrombose medicatie
Indien u pijn ervaart kunt u pijnstillers gebruiken. U krijgt een recept met pijnstilling mee, u kunt deze medicatie bij uw apotheek ophalen. Gedurende de gipsimmobilisatie krijgt u antitrombose medicatie voorgeschreven. De verpleegkundige instrueert u over het gebruik van deze medicatie.

Poliklinische controle
U komt twee weken na de operatie voor controle op de gipskamer. Het gips wordt dan vervangen en de hechtingen worden verwijderd. Na zes weken komt u voor controle bij de orthopedisch chirurg op de polikliniek.

Revalidatie en fysiotherapie
De eerste 2 weken mag u de voet niet belasten, en dient u de voet veel hoog te leggen om zwelling te voorkomen. Afhankelijk van de uitgebreidheid van de operatie krijgt u nog een aantal weken een loopgips. De orthopedisch chirurg zal de voor u specifieke nabehandeling met u bespreken.

De standaard nabehandeling is hier beschreven, in individuele gevallen kan van dit schema worden afgeweken.