Platvoet, spreidvoet

Iedere voet is anders, er zijn vele vormen en standen van een voet die als normaal beschouwd worden. Bij een gezonde stand van de voet zit er tussen de oppervlakte waarop men staat en de onderkant van de voetboog (het mediale gewelf) zo’n 1,3 centimeter. Wanneer deze ruimte kleiner is dan 1,3 centimeter dan wordt er gesproken van platvoeten of spreidvoeten (pes planotransversus). Bij patiënten met een platvoet is de voetboog aan de binnenkant van de voet doorgezakt. Bij ernstige gevallen raakt de voetboog zelfs de vloer aan, er is letterlijk sprake van een platte voet.

Er zijn twee soorten platvoeten:

De fysiologische platvoet (soepele platvoet)

De fysiologische platvoet (spreidvoet) is bij kinderen normaal, het is een normaal verschijnsel bij de ontwikkeling van de voet. Bij een fysiologische platvoet is er sprake van een platvoet wanneer men op de voet staat. Wanneer men op de tenen gaat staan en de voet uitstrekt is er echter wél een normale voetboog te zien.

De pathologische platvoet (stijve platvoet)

De pathologische platvoet (spreidvoet) is een stijve platvoet. Ook wanneer men op de tenen gaat staan is er geen normale voetboog zichtbaar, de voet blijft plat. Bij lichamelijk onderzoek blijkt bij deze vorm van platvoeten dat er sprake is van stijfheid in de achter- en middenvoet.

Het overgrote deel (ongeveer 90%) van de platvoeten is soepel en slechts een minderheid is stijf (ongeveer 10%). Soepele platvoeten (ook wel fysiologische platvoeten genoemd) zijn bij kinderen een natuurlijk verschijnsel, het hoort bij de ontwikkeling van de voet. Bij volwassenen kunnen soepele platvoeten een gevolg zijn van een te korte kuitspier of een verkeerde stand van de benen, maar dit hoeft niet.

Pathologische platvoeten (stijve platvoeten) zijn vaak aangeboren. Deze afwijking wordt vaak al vrij snel na de geboorte vastgesteld. Deze vorm van platvoeten hebben vele mogelijke oorzaken, meestal ontstaan zij door vergroeide botjes in de voet. Ook andere aandoeningen of ziektes kunnen platvoeten veroorzaken;

Platvoeten komen in elke levensfase voor en kunnen in elke levensfase ontstaan. Soepele platvoeten komen in de kinderjaren voor en verdwijnen uiteindelijk rond het 7e-10e jaar. Wanneer deze platvoeten niet verdwijnen of later terugkomen dan spreekt men van verkregen platvoeten. Stijve platvoeten zijn een aangeboren afwijking en komen ook in elke levensfase voor.

Soepele platvoeten komen veel voor. Bij kinderen is dit onderdeel van de natuurlijke ontwikkeling van de voet, de platvoeten geven dan meestal geen klachten. Bij volwassenen zijn soepele platvoeten ook vaak pijnloos, maar bij ernstige vormen van platvoeten kan er sprake zijn van voetpijn, kuitpijn of een vermoeid gevoel. Daarnaast kan de gewijzigde stand van de voet een doorgezakte voorvoet veroorzaken. Een doorgezakte voorvoet kan pijnlijk zijn, men spreekt dan van metatarsalgie.

Stijve platvoeten gaan vaak gepaard met pijn die uitstraalt naar de enkel of zelfs naar het been en de knie. Maar niet iedereen met platvoeten heeft klachten, soms worden platvoeten pas ontdekt wanneer er om een andere reden röntgenfoto’s worden gemaakt van de voeten. Wanneer de voetwortelbeentjes helemaal vergroeid zijn dan ervaren patiënten vaak geen pijn.

De orthopedisch chirurg zal een lichamelijk onderzoek uitvoeren en hierbij goed kijken naar de stand van de voet. De orthopedisch chirurg zal u vragen om een stukje te lopen zodat de afwikkeling van de voet gecontroleerd kan worden. Daarnaast zal er een gesprek gevoerd worden over de medische voorgeschiedenis van de patiënt, eventuele eerdere blessures/letsels aan de voeten zullen besproken worden. Wanneer de diagnose ‘soepele platvoet’ gesteld wordt is nader onderzoek meestal niet nodig.

Bij soepele platvoeten is lichamelijk onderzoek vaak voldoende. Wanneer de orthopedisch chirurg een stijve platvoet heeft geconstateerd wordt er een röntgenfoto gemaakt. Op deze röntgenfoto zijn eventuele vergroeiingen van de beentjes in de voet zichtbaar, soms is hiernaast nog een aanvullend onderzoek nodig.