Mag ik een hyaluronzuurinjectie tegen mijn knieartrose?

Werken volgens wetenschappelijke inzichten

Vrijwel alle in Nederland werkende orthopedisch chirurgen zijn lid van de Nederlandse Orthopedische Vereniging (NOV), opgericht in 1898. De leden van de NOV doen hun best zoveel mogelijk volgens richtlijnen te werken. De richtlijnen worden regelmatig herzien op basis van de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Op die manier proberen de NOV en haar leden zoveel mogelijk op wetenschappelijke gronden gebaseerde orthopedische zorg aan haar patiënten te leveren.

Standpunt hyaluronzuur injecties bij artrose van de knie

In het najaar van 2013 kwam de NOV met een standpunt over hyaluronzuurinjecties bij behandeling van knieartrose. Dit standpunt is gebaseerd op een literatuuronderzoek waarbij wereldwijd uitgevoerde onderzoeken naar hyaluronzuur zijn beoordeeld. Behalve naar het resultaat van de verschillende onderzoeken is ook kritisch gekeken naar de kwaliteit van de opzet en uitvoering van de hyaluronzuuronderzoeken. Wetenschappelijk onderzoek is niet altijd zuiver. Soms is onderzoek matig tot slecht uitgevoerd en dan zijn de resultaten niet betrouwbaar. Op basis van de wetenschappelijke onderzoeken kwam de NOV tot een oordeel: het inspuiten van hyaluronzuur in gewrichten heeft geen of een beperkt positief effect op de korte termijn. Het effect op de lange termijn is niet bekend. De NOV beveelt hyaluronzuurinjecties in gewrichten derhalve niet aan als standaard behandeling bij artrose in de knie.

Hyaluronzuur gemaakt volgens bepaalde methode: Ja en?

Aan mijn patiënte legde ik bovenstaande uit. 

'Maar,' zo sprak zij, 'hier staat dat het speciaal ontwikkeld is voor de behandeling van artrosesymptomen. Het herstelt de smering en schokdemping in het gewricht!'

'Dat is de wat de fabrikant schrijft. In het promotiemateriaal van hun product. Het is een wetenschappelijk geformuleerde reclametekst die mensen moet doen geloven dat het middel echt werkt,' antwoordde ik.

'Maar het is speciaal gemaakt volgens een bepaalde methode,' wierp ze mij tegen.

'Dat is zo. Alles wordt gemaakt volgens een bepaalde methode. Neem gewoon dagelijks brood, dat wordt ook gemaakt volgens een bepaalde methode. Daarmee is toch verder niets meer gezegd dan dat?'

Hyaluronzuur is geen geregistreerd geneesmiddel

Hyaluronzuur is in Nederland niet opgenomen als geneesmiddel in het farmacotherapeutisch kompas. Middelen zonder aangetoonde werkzaamheid worden niet opgenomen. Ook niet als er mensen zijn die beweren dat het bij hen wel helpt of als fabrikanten goede reclameteksten laten schrijven. Beweren dat het volgens "een bepaalde methode" gemaakt is overtuigt mij evenmin. Dat zal best.

De Nederlandse Orthopedische Vereniging adviseert sinds najaar 2013 hyaluronzuur niet meer voor de behandeling van knieartrose. Dit betekent niet dat hyaluronzuur in Nederland helemaal niet wordt gebruikt. In sommige gevallen kan een arts in overleg met de patiënt ervoor kiezen om af te wijken van een richtlijn. De motivatie voor het afwijken van de richtlijn moet in het patiëntendossier worden genoteerd.